Czy kiedykolwiek zastanawialiście się, co oznaczają małe, często pomalowane na biało, betonowe słupki rozmieszczone na różnych punktach strategicznych działki. Czy przypadkiem natknęliście się na metalowe płytki z niezrozumiałymi dla większości z nas napisami, wbite w ziemię lub wmurowane w budynki?
Te tajemnicze symbole to nic innego jak znaki graniczne i geodezyjne, które odgrywają kluczową rolę w takich dziedzinach nauki jak geodezja, kartografia, planowanie przestrzenne czy gospodarka nieruchomościami. Bez nich precyzyjne określenie położenia na Ziemi byłoby zadaniem niezwykle trudnym, jeśli nie niemożliwym. Co warto o nich wiedzieć? Zachęcamy do lektury.
1. Znaki graniczne
Znaki graniczne to specjalnie ustawione punkty, które oznaczają granice między różnymi jednostkami administracyjnymi, np. pomiędzy dzielnicami, granicami działki czy państwa. W praktyce znaki graniczne mogą przyjmować różne formy. Są to specjalnie uformowane słupki, kamienie, czy też metalowe płyty. Najważniejszą cechą znaku granicznego jest to, że jest on wyraźnie widoczny, co pozwala na łatwe zidentyfikowanie granicy.
Znaki graniczne mają też ogromne znaczenie dla planowania przestrzennego. Umożliwiają one precyzyjne określenie, jakie tereny są przeznaczone na cele, takie jak np. budownictwo, rolnictwo czy ochrona środowiska. Bez nich nie byłoby możliwe prawidłowe planowanie rozwoju przestrzennego.
2. Znaki geodezyjne
Znaki geodezyjne wykorzystuje się do przeprowadzania pomiarów geodezyjnych. Można podzielić je na dwie główne kategorie: znaki służące pomiarom sytuacyjnym, które umożliwiają pomiar współrzędnych X i Y oraz znaki przeznaczone do pomiarów wysokościowych, czyli rzędnych H.
Niektóre z tych znaków mogą wyglądać podobnie do typowych znaków granicznych. Są to często słupki wbite w ziemię, z częścią wznoszącą się ponad powierzchnię. Na ogół jednak wystająca część jest nieco większa.
Znaki przeznaczone do pomiarów sytuacyjnych często charakteryzują się wgłębieniem na środku górnej części. Znaki, służące pomiarom wysokościowym (nazywane reperami), mają również górną część nieco większą, a na jej środku można znaleźć charakterystyczny, metalowy “grzybek”.
Podsumowanie
Choć zarówno znaki graniczne, jak i geodezyjne są do siebie bardzo podobne, wykorzystuje się je do zupełnie innych celów. Znaki graniczne, będące trwałymi i widocznymi punktami, umożliwiają jednoznaczne określenie granic jednostek administracyjnych i prywatnych działek. Ich obecność jest niezbędna dla funkcjonowania administracji publicznej, gospodarki nieruchomościami oraz planowania przestrzennego.
Znaki geodezyjne natomiast stanowią fundamentalne punkty odniesienia dla wszelkich pomiarów geodezyjnych. Wykorzystywane są zarówno do pomiarów sytuacyjnych (współrzędne X i Y), jak i pomiarów wysokościowych (rzędne H). Znaki te są niezbędne dla precyzyjnego określenia terenu. Mają duże znaczenie dla działań związanych z geodezją, kartografią, planowaniem przestrzennym, a także dla badań naukowych.
