Zgodnie z obowiązującą ustawą Prawo geodezyjne i kartograficzne, zakres prac geodezyjnych obejmuje między innymi wykonywanie pomiarów. W tym celu stosuje się specjalne urządzenia pomiarowe. Jednym z nich jest tachimetr, a więc narzędzie optyczne do mierzenia odległości oraz kątów poziomych i pionowych potrzebnych do wyznaczenia punktów o konkretnej wysokości w danym terenie. Co warto wiedzieć o tachimetrii?
Tachimetria – co to takiego?
Tachimetria to nazwa wywodząca się z języka greckiego, która w dosłownym tłumaczeniu oznacza “szybki pomiar”. Metoda pomiarowa sięga początku XIX wieku, kiedy to po raz pierwszy przeprowadzono optyczny pomiar odległości za pośrednictwem teodolitu, czyli instrumentu geodezyjnego wykorzystywanego do odczytu kierunków poziomych i pionowych.
W ramach tachimetrii przeprowadza się pomiary sytuacyjno-wysokościowo. Polegają one na określeniu położenia sytuacyjnego danych obiektów w układzie współrzędnych prostokątnych oraz położenia wysokościowego określonych punktów w układzie wysokościowym. Ma to na celu pozyskanie informacji na temat umiejscowienia poszczególnych elementów na danym obszarze (obiekty naziemne, podziemne i nadziemne), a następnie przygotowanie mapy zawierającej wyniki pomiarów.
Aby określić położenie sytuacyjne punktów stosuje się metodę biegunową, natomiast aby określić ich wysokość, wykorzystuje się niwelację trygonometryczną.
Tachimetr – działanie
Aby zmierzyć i wyznaczyć odległości oraz kąty pionowe i poziome, stosuje się tachimetr. Jest to przyrząd optyczny wynaleziony prawdopodobnie w XVI wieku, który służy do pomiarów sytuacyjno-wysokościowych. Na przestrzeni lat stosowano różnego rodzaju mierniki, począwszy od tachimetru optycznego, a kończąc na tachimetrze elektronicznym. Obecnie do pomiarów najczęściej używa się następujących urządzeń:
- tachimetr lustrowy – tachimetry lustrowe to tradycyjne przyrządy optyczne, które są wyposażone w folię dalmieryczną lub pryzmaty,
- tachimetr bezlustrowy – tachimetry bezlustrowe w porównaniu do tachimetrów lustrowych nie wykorzystują pryzmatu dalmierczego.
Tachimetr elektroniczny
Bardzo popularnym rodzajem miernika, jest tachimetr elektroniczny. Działanie urządzenia opiera się na elektronicznym pomiarze kątów oraz laserowym lub elektrooptycznym pomiarze odległości. Wyróżniamy zarówno tachimetr elektroniczny lustrowy, jak tachimetr elektroniczny bezlustrowy.
Tachimetr robotyczny
Tachimetry robotyczne to najnowsze przyrządy geodezyjne stosowane do pomiarów. Urządzenie jest bardzo dokładne. Jego działanie opiera się na zautomatyzowanym rozpoznaniu celu.
Tachimetr – działanie
Na czym polega działanie tachimetru? Najpierw urządzenie wysyła wiązkę światła, która odbija się od przedmiotu, a następnie przechwyca powracającą falę. Na podstawie czasu trwania tego procesu obliczana jest odległość. Aby obliczyć wysokość punktu, pomiar należy powtórzyć, skupiając się na najwyższym punkcie terenu.
Wykonywanie pomiarów tachimetrycznych jest niezwykle ważnym elementem prac geodezyjnych, ponieważ umożliwia wyznaczenie punktów w terenie. Najczęściej ten rodzaj pomiarów geodezyjnych stosuje się na małych obszarach. Na podstawie uzyskanych wyników przygotowuje się mapy ewidencyjne lub zasadnicze w skali 1:500 – 1:5000.
