Znak graniczny i znak geodezyjny to pojęcia, które bardzo często stosuje się zamiennie. Jest to jednak poważny błąd. Definicje powyższych określeń reguluje artykuł 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne, a także § 2 rozporządzenie Ministrów Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w sprawie rozgraniczania nieruchomości z dnia 14 kwietnia 1999 r. Czym zatem jest znak geodezyjny, a czym znak graniczny?
Znak graniczny – znaczenie terminologii
Znak graniczy (nazywany inaczej granicznikiem) wykonany jest z trwałego materiału. Umieszczany jest w punkcie granicznym określającym przebieg danej nieruchomości (załamania granicy pomiędzy działkami). Może stanowić również trwały element zagospodarowanie terenu.
Znak graniczny zwykle ma kwadratową podstawę i kształt ściętego ostrosłupa. Najczęściej wytwarzany jest z betonu bądź granitu. Coraz częściej stosuje się również znaki graniczne z plastiku, które łatwiej można wkopać w ziemię.
Także przebieg granicy państwowej (zarówno na lądzie, jak i na wodach morskich) oznacza się znakiem granicznym. Przyjmuje on wówczas formę:
- boi,
- monolitów,
- słupów z betonu lub kamienia,
- płyt na skałach,
- krzyżyków na skałach.
Kwestia niszczenia znaków granicznych normowana jest ustawą z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks Karny. Ich ochrona natomiast:
- art. 38 z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne,
- art. 152 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny.
Znak geodezyjny – znaczenie terminologii
Podobnie jak w przypadku znaku granicznego, również znak geodezyjny wykonany jest z trwałego materiału. Wyznacza on jednak nie załamanie granicy nieruchomości, tylko położenie punktów poziomej i wysokościowej osnowy geodezyjnej.
Znaki geodezyjne wykonuje się w oparciu o zasady zawarte w wytycznych technicznych G-1.9. Przy czym ich kształt i sposób stabilizacji jest zależny od lokalizacji i rodzaju gruntu.
Znaki geodezyjne podlegają ochronie. Kwestia ich zniszczenia jest uregulowana w ustawie z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne.
Warto przy okazji nadmienić czym jest osnowa geodezyjna. To zbiór punktów oznaczonych ww. znakami geodezyjnymi, które mają niepowtarzalne numery i opisy topograficzne. Stanowią układ odniesienia dla prac z zakresu kartografii i geodezji. Położenie osnowy jest wyznaczane w państwowym systemie odniesień przestrzennych.
Podsumowując, nie można stawiać znaku równości między znakiem granicznym i geodezyjnym. Wyjątkiem jest sytuacja, w której znak pełni podwójną rolę. Znaki geodezyjne wyznaczają punkty osnowy geodezyjnej, znaki graniczne natomiast przebieg granic działek.
